Odszedł jeden z najlepszych polskich kompozytorów

29.03.2020 roku po ciężkiej chorobie zmarł w Krakowie bardzo znany na świecie Polak: Krzysztof Eugeniusz Penderecki (ur. 23 listopada 1933  w Dębicy) – polski kompozytor, dyrygent i pedagog muzyczny. Przedstawiciel polskiej szkoły kompozytorskiej w latach sześćdziesiątych. Profesor i rektor Akademii Muzycznej w Krakowie, członek Polskiej Akademii Umiejętności. W 2012 roku dziennik ,,The Guardian”nazwał go jednym z największych polskich kompozytorów. Należy wspomnieć przy okazji o innych naszych rodakach w tym fachu: Henryk Wieniawski, Stanisław Moniuszko, Władysław Szpilman, Piotr Szymanowski, Witold Lutosławski, Wojciech Kilar i Fryderyk Chopin.

Penderecki skomponował cztery opery, osiem symfonii i szereg innych utworów orkiestrowych, koncertów instrumentalnych, oprawę chóralną głównie tekstów religijnych, a także utwory kameralne i instrumentalne. Wśród jego najbardziej rozpoznawalnych utworów są Ofiarom Hiroszimy – Tren, Pasja według św. Łukasza, Polskie Requiem oraz III Symfonia.

Penderecki studiował kompozycję w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie (obecnie Akademia Muzyczna w Krakowie), gdzie po uzyskaniu dyplomu podjął pracę nauczyciela akademickiego. Po raz pierwszy zdobył rozgłos w 1959 roku po premierowym wykonaniu utworów Strofy, Emanacje oraz Psalmy Dawida na festiwalu Warszawska Jesień. Powszechne uznanie przyniosła mu kompozycja Tren na orkiestrę smyczkową,  poświęcona ofiarom ataku atomowego na Hiroszimę oraz chóralne dzieło Pasja według św. Łukasza. Jego  pierwsza opera, Diabły z Loudun, została premierowo wystawiona w Hamburgu i Stuttgarcie  w 1969 roku. Począwszy od połowy lat 70. styl kompozytorski Pendereckiego zmienił się, a jego pierwszy koncert skrzypcowy skupił się na półtonie i trytonie. W latach 80. powstało jego chóralne dzieło Polskie Requiem .

Jego muzyka niejednokrotnie wykorzystywana była przez twórców filmowych. Utwory Pendereckiego znalazły się w takich filmach jak: „Egzorcysta” Williama Fredkina, „Lśnienie” Stanleya Kubricka, „Dzikość serca” Davida Lyncha, „Ludzkie dzieci” Alfonso Cuaróna, „Katyń” Andrzeja Wajdy oraz 'Wyspa tajemnic” Martina Scorsese.

Penderecki otrzymał za swoją pracę szereg prestiżowych nagród, w tym dwukrotnie Prix Italia: w 1967 i 1968 roku, oraz czterokrotnie Nagrodę Grammy: w 1988, 1999 (dwie) i 2017 roku. Szereg uczelni wyższych w Europie i Stanach Zjednoczonych przydzieliło mu tytuł doctora honoris causa. Penderecki posiadał honorowe obywatelstwo Bydgoszczy i był honorowym prezesem Związku Kompozytorów Polskich. Otrzymał szereg odznaczeń państwowych. Kawaler najwyższego polskiego odznaczenia – Orderu Orła Białego.

Szkoda, że w tak trudnym czasie dla całego świata opuścił nas kolejny wielki rodak.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

One Comment Add yours

  1. Ania Czaplińska pisze:

    Uważam, że jest to bardzo dobry artykuł, który w zwięzły sposób przybliża nam postać wielkiego polskiego kompozytora. Nową dla mnie informacją było na przykład to, że muzykę Pendereckiego wykorzystywali różni twórcy filmowi do swoich filmów. Bardzo podoba mi się też ostatnie zdanie: „Szkoda, że w tak trudnym czasie dla całego świata opuścił nas kolejny wielki rodak.” No właśnie, wiadomość o śmierci Pendereckiego została przytłumiona różnymi doniesieniami, związanymi z panującą obecnie pandemią. Myślę jednak, że wielbiciele muzyki zachowają tego kompozytora na pewno w swojej pamięci na zawsze.
    Dziękuję Heniu za artykuł, przypominający o tym wielkim naszym rodaku.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *